بقیع چگونه بود؟
همان طورکه میدانید، کاروانهای حج یک برنامة آموزشی حساب شده دارند (چند جلسه ایران باشد، چند جلسه مدینه باشد و...). سابق برنامههای آموزشیتان برای زائران چطور بود؟
از آن سالی که سفر حج کاروانی شد (سال 45) و قرار شد من روحانی کاروان باشم، در ایران تنها دو جلسه داشتیم، بیشتر جلسات در مکه و مدینه برگزار میشد. در جلسة اول، نخست من، مختصراً دربارة مقدمات سفر حج صحبت می کردم سپس مدیر کاروان سخن میگفت. در جلسة دوم پیرامون شناخت اماکن متبرکه وعظمت مکه و مدینه بحثهایی میشد.
مثلاً وقتی از تهران با کاروان «حسین آثم» میرفتم - مشهد پرواز نداشت- دو هفته قبل از حج، خود را به تهران میرساندم. آن مدت در یکی از شبستانهای مسجد شاه تهران که حالا به مسجد امام معروف است، با زائران قرار میگذاشتم . یادم هست یک بار با این که به مدیر مسجد گفته بودیم، درهای شبستانها را بسته بودند. بنابراین مجبور شدیم، جلسة مناسک را در ایوانی که سمت چپ قبله قرار دارد، برگزارکنیم. آن زمان مردم برای شنیدن مناسک بسیار مشتاق بودند؛ زیرا احکام حج را بلد نبودند، اما حالا بیشتر کسانی که در جلسات حج حاضر میشوند، یا قبلاً به مکه رفتهاند و در سفر های پیش احکام را یاد گرفتهاند یا از طریق تلوزیون یا طرق دیگر مناسک را دیده و شنیدهاند. از این رو اشتیاق مردم آن زمان را ندارند. علاوه بر آموزش تئوری، مناسک را عملی هم یاد میدادیم، به این معنا که در مسجد تهران کعبهای میساختیم، خودمان دور آن طواف میکردیم و از دیگران میخواستیم پشت سرمان حرکات ما را تکرار کنند تا یاد بگیرند.
به هر حال برنامة آموزش مناسک را هم در تهران داشتیم، هم درمدینه. در مکه (بعد از اعمال) و مدینه زیارت دوره داشتیم. معمولاً هر چه میخواستیم به زائران بگوییم، در زیارت دورهها میگفتیم؛ زیرا موقعیت خوبی برای صحبت کردن بود. الآن هم زیارت دوره جاذبهاش را از دست نداده است، اما بیشتر مکانها خراب شدهاند. از جمله زیارتگاههای آن زمان، خانة حضرت خدیجه سلام الله علیها، خوابگاه حضرت امیرعلیه السلام درلیله المبیت و محل ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها بود.
خانة حضرت خدیجه سلام الله علیها تقریباً کجا بود؟
داخل بازار «ابوسفیان»، سمت راست، خانة حضرت خدیجه بود که قبلاً درش از طرف سوق اللیل(بازار زرگرها) باز میشد، بعداً وهابیها آن را خراب کردند و به جایش دکة امر به معروف و نهی از منکر ساختند. آری! همان دکه محل خانة حضرت خدیجه بود
منبع: مجله صفا
